Hayatı boyunca farklı yazın çeşitlerinde Fazla sayıda eser kaleme Meydan ve ekseriyetle Anadolu’yu tasvir ettiği öyküleriyle tanınan yazar Yaşar Kemal, vefatının 8. Yıl dönümünde anılıyor.
Gerçek adı Kemal Sadık Gökçeli olan ehil müellif, Nigar Hanım ile çiftçi Sadık Efendi’nin oğlu olarak Osmaniye’de 6 Ekim 1923’te dünyaya geldi.
Acılarla dolu bir çocukluk geçiren Yaşar Kemal, 3 yaşında bir kaza sonucu sol gözünü kaybetti. Daha sonra babasının, evlatlık edindiği Yusuf ismindeki çocuk tarafından gözünün önünde öldürülmesi, hayatında derin izler bıraktı.
Yazı yazmaya 8 yaşında merak salan ehil edebiyatçının tabiata, etrafına ve içinde yaşadığı topluma duyduğu ilgi, en Aka ilham kaynağı oldu.
Yaşar Kemal, ilkokula gitmeden Evvel “Aşık Kemal” mahlasıyla birinci şiir denemelerini yaptı ve kaleme aldığı birinci şiiri “Seyhan”, 1939’da Adana Halkevi Mecmuası’nda yayımlandı.
Ortaokula 1941’de başlayan lakin nihayet sınıfta sıhhat problemleri ve edebiyata çok ilgisinden dolayı yatılı öğrencilik hakkını kaybeden Kemal, ırgat katipliği, memurluk, ırgatlık, inşaat denetçiliği, Muallim vekilliği ve arzuhalcilik üzere farklı işlerde çalıştı.
İLK KİTABI 1943’TE YAYIMLANDI
Şiirleri 1940’lı yıllarda “Çığ”, “Ülke”, “Millet”, “Kovan” ve “Beşpınar” mecmualarında okurlarla buluşan muharririn 1940-1941 ortasında Çukurova ile Toroslar’dan derlediği ağıtları içeren “Ağıtlar” isimli birinci kitabı, 1943’te Adana Halkevi tarafından yayımlandı.
Yaşar Kemal, 1946’da askerliğini yaptığı Kayseri’de birinci uzun hikaye kitabı “Pis Hikaye”yi kaleme aldı. 1950’de komünizm propagandası yaptığı savıyla tutuklanan müellif, bir mühlet cezaevinde yattı.
İstanbul’a 1951’de taşınan ehil müellif, müelliflik serüvenine artık “Yaşar Kemal” imzasıyla devam etme kararı aldı ve 1963’e kadar Cumhuriyet gazetesinde fıkra ve röportaj yazdı.
Yazılarında Anadolu beşerinin ekonomik ve toplumsal problemlerini anlatmaya çalışan Yaşar Kemal’in kaleme aldığı “Dünyanın En Aka Çiftliğinde Yedi Gün” başlıklı röportajı, Gazeteciler Cemiyeti tarafından “Özel Muvaffakiyet Armağanı”na layık görüldü.
Sultan 2. Abdülhamid’in tabibi Jak Mandil Efendi’nin torunu Thilda Serrero ile 1952’de evlenen Kemal, yapıtlarının kimilerini yabancı lisanlara çeviren eşi sayesinde Avrupa’da da tanınmaya başladı.
“Bebek”, “Dükkancı” ve “Memet” isimli öykülerinin de içinde bulunduğu “Sarı Sıcak” kitabını 1952’de kaleme Meydan ehil muharrir, bu yapıtında yoksulluk, şiddet, dayanışma, yozlaşma, tabiat tutkusu ve insan ile tabiat çatışmasını husus edindi.
İNCE MEMED DÖNÜM NOKTASI OLDU
Yaşar Kemal’in birincisini 1955’te yazdığı 4 seri halindeki “İnce Memed” romanı, ehil müellifin yazın serüveninde başka bir sayfa açtı. Kırktan Çok lisana çevrilen serinin birinci romanı 1956’da Varlık Roman Armağanı’na, üçüncü romanı ise 1985’te Sedat Simavi yazın Ödülü’ne layık görüldü.
Edebiyat hayatının yanı Dizi siyasi faaliyetlerde de yer alan Yaşar Kemal, 1967’de çıkarmaya başladığı “Ant” isimli mecmuanın eklerinden biri sebebiyle 18 ay mahpusa mahkum oldu. Daha sonra bu karar, Yargıtay tarafından bozuldu.
Yazıları ve siyasi aktiflikleri münasebetiyle birçok Kez kovuşturmaya uğrayan ehil muharrir, 1974-1975’te Türkiye Muharrirler Sendikası’nda genel reis olarak misyon yaptı.
Ünlü muharrir, yapıtlarında sade ve akıcı bir üslup kullanmayı tercih ederken, roman ve hikayelerinde çoğunlukla Çukurova’da yaşanan insan dramlarını işledi.
Yaşar Kemal’in “İnce Memed”in de ortalarında bulunduğu 9 yapıtı beyazperdeye aktarıldı ve birçok yapıtı tiyatroya uyarlandı. Kitaplarında Anadolu’nun efsane ve masallarından da yararlanan müellif, 1970’ten sonra yazdığı romanlarında ise Belde beşerinin hayatını ele aldı.
20’DEN Çok MEMLEKETLER ARASI ÖDÜL ALDI
Hayatı boyunca Fazla sayıda mükafata layık görülen Yaşar Kemal’e 1993’te Kültür ve Turizm Bakanlığı Aka Mükafatı, 2008’de ise yazın kolunda “Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Aka Ödülü” takdim edildi.
Yurt dışında da Fazla sayıda mükafata layık görülen Yaşar Kemal, “Uluslararası Cino del Duca ödülü”, “Legion d’Honneur nişanı”, “Commandeur payesi”, “Fransız Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres nişanı”, “Premi Internacional Catalunya”, Fransa tarafından verilen “Legion d’Honneur Grand Officier rütbesi” ve Alman Kitapçılar Birliği’nin verdiği “Frankfurt Kitap Fuarı barış Ödülü” başta olmak üzere 20’yi aşkın memleketler arası Ödül aldı.
İkisi Yurt dışında olmak üzere 7 üniversiteden fahri doktora Meydan muharrir, 1973’te Nobel yazın Ödülü’ne Namzet gösterilerek dünya çapında isminden Laf ettirdi. Daha sonra birkaç Kez daha Nobel’e Namzet gösterilen Yaşar Kemal, hiçbir adaylığında mükafatı alamadı.
Şiir, hikaye, roman, anı, röportaj, derleme, söyleşi, deneme, oyun, fıkra, makale ve senaryo üzere birçok edebi cinste eser kaleme alan Yaşar Kemal, Türk edebiyatına 26 roman, 11 deneme, 9 röportaj, 2 Hikaye ve şiir alanında bir yapıtı miras bıraktı.
Yaşar Kemal, teneffüs yetmezliği şikayetiyle tedavi gördüğü hastanede, çoklu organ yetersizliği ve kalp ritim bozukluğu sebebiyle 28 Şubat 2015’te 92 yaşında vefat etti ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
Usta muharririn kimi roman ve yapıtları şöyle:
“Demirciler Çarşısı Cinayeti (1974)”, “Yusufçuk Yusuf (1975)”, “Yılanı Öldürseler (1976)”, “Al Gözüm Seyreyle Salih (1976)”, “Kuşlar da Gitti (1978)”, “Deniz Küstü (1978)”, “Yağmurcuk Kuşu (1980)”, “Kale Kapısı (1985)”, “Kanın Sesi (1991)”, “Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana (1997)”, “Karıncanın Su İçtiği (2002)”, “Tanyeri Horozları (2002)” “Çıplak Deniz Çıplak Ada / Bir Ada Hikayesi”, “Tek Kanatlı Bir Kuş, 2013”, çocuk romanı “Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca (1977)” destansı roman “Üç Anadolu Efsanesi (1967)”, “Ağrıdağı Efsanesi (1970)”, “Binboğalar Efsanesi (1971)”, “Çakırcalı yiğit (1912)”
Röportaj ve denemeleri ortasında ise şu eserler yer alıyor:
“Yanan Ormanlarda Elli Gün”, “Çukurova Yana Yana”, “Peri Bacaları”, “Bunların hepsini Bu Ülke Baştan Başa”, “Allah’ın Askerleri”, “Röportaj Yazarlığında”, “Çocuklar İnsandır”, “Ağıtlar”, “Taş Çatlasa”, “Baldaki Tuz”, “Gökyüzü Mavi Kaldı”, “Ağacın Çürüğü”, “Sarı Defterdekiler”, “Ustadır Arı”, “Zulmün Artsın”
Yorum Yok