“Kaldırımlar”, “Çile”, “Reis Bey” ve “Bir Adam Yaratmak”ın da ortalarında bulunduğu yüze yakın yapıta imza atan şair, muharrir ve düşünür Necip Fazıl Kısakürek, vefatının 36. yılında yad ediliyor.
Türk yazın tarihinde Baki’den sonra ikinci “Sultanu’ş Şuara” unvanına sahip Ahmet Necip Fazıl Kısakürek, savcılık ve hakimlik misyonlarında bulunan hukukçu Abdülbaki Fazıl Beyefendi ile Girit muhaciri bir ailenin kızı olan Mediha Hanım’ın çocuğu olarak 26 Mayıs 1904’te dünyaya geldi.
Çocukluğunu, periyodun yargıçlarından büyükbabası Mehmet Hilmi Bey’in Çemberlitaş’taki konağında geçiren Kısakürek, okumayı 5-6 yaşlarındayken dedesinden öğrendi. Büyükannesi Zafer Hanım’ın da tesiriyle okuma tutkusuyla tanıştı.
Kısakürek, mahalle mektebinde başladığı tahsiline, Fransız Papaz, Amerikan Koleji ve Rehber-i İttihad okullarında devam etti. İlkokulu Heybeliada örnek Mektebi’nde tamamlayan şair, 1916’da Yahya Kemal ve Hamdullah Suphi Tanrıöver’in de öğretmenlik yaptığı Mekteb-i Fünun-u Bahriye-i Şahane’ye (Deniz Muharebe Okulu) girdi.
Öğrencilik yıllarında şiirle ilgilenmeye başlayan Kısakürek, “Nihal” isminde haftalık bir mecmua çıkarmaya başladı.
Şair Nazım Hikmet Ran ile tıpkı okulda eğitim gören Kısakürek, Lord Byron, Oscar Wilde, Shakespeare’in de ortalarında bulunduğu Değerli batılı muharrirlerin yapıtlarını Özgün lisanında okudu.
Usta edebiyatçı, 1921’de Ahmet Haşim, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Faruk Nafiz, Ahmed Kudsi üzere edebiyatçılarla tanıştığı Darülfünun yazın Medresesi İdeoloji Kısmı’na girdi. Birinci şiirleri, Ziya Gökalp’in kurduğu, Yakup Kadri ve arkadaşlarının çıkardığı Yeni Mecmua mecmuasında yayımlandı.
Maarif Vekaleti’nin 1924’te açtığı imtihanı kazanan Kısakürek, ulusal Eğitim Bakanlığı bursuyla 20 yaşında Paris’e gitti.
Necip Fazıl Kısakürek, İstanbul’a döndüğü 1925’te, birinci şiir kitabı “Örümcek Ağı”nı, 1928’de ise “Kaldırımlar”ı yayımladı. Kaldırımlar, okurun Aka ilgisini ve hayranlığını kazandı.
Abdülhakim Arvasi ile 1934’te tanışan Kısakürek, bu tarihi kendisi için bir milat kabul etti. Bu tarihten sonra da Kısakürek’in yapıtlarında tasavvufi fikrin izleri görülmeye başlandı.
Kısakürek’in 1935’te yazdığı “Tohum” ile “Bir Adam Yaratmak” yapıtları, Muhsin Ertuğrul tarafından İstanbul kent Tiyatroları’nda sahneye konuldu. İslamcılık ve Türklük vurgusunun ön planda olduğu Tohum, sanat etraflarından Aka İlgi görürken, halkın ilgisini çekmedi. 1937 yılında sahnelenen Bir Adam Yaratmak yapıtı ise Aka İlgi gördü.
Usta edebiyatçının 1936’da Celal Bayar’ın temin ettiği ilanlar yardımıyla çıkardığı ve 16 sayı sürdürdüğü “Ağaç” Mecmuası, devrin önde gelen entelektüellerini çatısı altında topladı.
Yeni bir ulusal marş yazılması için 1938’de Ulus gazetesinin açtığı yarışta kendisine yapılan teklifi kabul eden Kısakürek, yarıştan vazgeçilmesi kuralını öne sürdü. İsteği kabul gören Kısakürek, “Büyük şark Marşı” şiirini yazdı. Şiire verdiği “Büyük Doğu” ismi, daha sonra çıkaracağı mecmuanın de ismi oldu.
Necip Fazıl Kısakürek’in 1934’te yaşadığı buhranlı periyodunu anlattığı “Çile” şiiri 1939’da okuyucuyla buluştu.
Fatma Neslihan Baban ile 1941’de evlenen şairin, bu evliliğinden Mehmed, Ömer, Ayşe, Osman ve Zeynep isimli çocukları dünyaya geldi.
İlk sayısı 17 Eylül 1943’te yayımlanan Aka şark mecmuası, İslami bedelleri öne çıkarmasıyla dikkati çekti. Başlangıçta periyodun Ünlü isimlerinin yazılarına da yer verilen mecmuada Necip Fazıl’ın, Adıdeğmez, İstanbul Çocuğu, BÜYÜK DOĞU, Fa, Tenkitçi, N.F.K., Ne-Mu, Ahmet Abdülbaki, Abdinin Kölesi, Bankacı, Be-De, Dilci, İstanbullu, Muhbir üzere takma isimlerle de yazıları yayımlandı.
Bakanlar Konseyi kararıyla 1944’te kapatılan mecmua, 1945’te yine yayımlanmaya başlarken 1946’da bir Defa daha kapatıldı. Mecmua, 1947’de yine okuyucuyla buluştu Ancak kısa mühlet sonra mahkeme kararıyla bir Sefer daha kapatıldı ve Kısakürek tutuklandı. Mecmuanın sahibi görünen eşi Neslihan Hanım ile “Padişahlık propagandası yapmak-Türklüğe ve Türk milletine hakaret” etmekten yargılanan şair, bir ay 3 gün tutuklu kaldı.
Eşi Neslihan Kısakürek ile 1950’de mahpusa giren şair, tıpkı Yıl yapılan genel seçimlerden sonra seçimi kazanan Demokrat Parti’nin çıkardığı Af Kanunu ile hür kaldı.
Büyük Doğu’yu tekrar çıkarmaya başlayan Kısakürek, mecmuada Adnan Menderes’e Aleni mektuplar yayımlayarak, partiyi İslam ekseninde geliştirmesini önerdi. Mecmuanın çıkmadığı vakitlerde, Yeni İstanbul, nihayet Posta, Babıalide Sabah, Bugün, ulusal Gazete, Her Gün ve Tercüman gazetelerinde Kısakürek’in günlük fıkra ve yazıları yayımlandı.
Oğlu Mehmed’e, 1973’te Aka şark Yayınevi’ni kurduran Kısakürek, “Esselam” isimli manzum yapıtından başlayarak daha evvel Türlü yayınevlerince basılmış yapıtlarının nizamlı yayınına başladı.
Milli Türk Öğrenci Birliği tarafından 1975’te gayretinin 40. yılı münasebetiyle jübile düzenlenen Kısakürek, 1976’dan 1980’e kadar 13 sayı “Rapor”, 1978’de de “Son periyot Aka Doğu” mecmuasını çıkardı.
Necip Fazıl Kısakürek, Türk Edebiyatı Vakfınca 1980’de Sultanu’ş Şuara (Şairler Sultanı) unvanını alarak Şair Baki’den sonra, Sultanu’ş Şuara unvanına sahip ikinci Şair olarak tarihe geçti.
1981’de ulusal Kültür Vakfı Armağanı’nı Meydan Necip Fazıl Kısakürek’e 1982 yılında Türkiye Müellifler Birliği tarafından Üstün Hizmet Mükafatı takdim edildi.
“Üstad” olarak anılan Kısakürek, hayatı boyunca Künye, Sabır Taşı, Namık Kemal, Çerçeve, Para, vatan Şairi Namık Kemal, İdeolocya Örgüsü, nihayet Devranın Din Mazlumları, Halkadan Pırıltılar, Çöle İnen Parıltı, Maskenizi Yırtıyorum, ulu Hakan II. Abdülhamid Han, Kanlı Sarık, Sonsuzluk Kervanı, At’a Senfoni, Düzmece Kahramanlar, Her Cephesiyle Komünizm, Babıali, Ahşap Konak ve Lider Bey’in de ortalarında bulunduğu Fazla sayıda yapıta imza attı.
Usta edebiyatçının “Bir Adam Yaratmak” yapıtı 1977’de Yücel Çakmaklı tarafından televizyona, “Reis Bey” isimli yapıtı ise memnun Uçakan tarafından sinemaya uyarlandı. Oyun, 2002’de de İstanbul Büyükşehir Belediyesi kent Tiyatroları tarafından sahneye konuldu. Kısakürek’in Lider Beyefendi oyunu, 2012’de Devlet Tiyatroları, 2017’de ise kent Tiyatrolarınca sahnelendi.
Erenköy’deki konutunda 25 Mayıs 1983’te vefat eden Kısakürek’in cenazesi, Eyüp Sultan Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Yorum Yok